15 ژانویه 2024- مطالعه ی اخیراً منتشر شده در Digestive and Liver Disease نشان داده است که پدیده ی از دست دادن سلول جزایر پانکراس (ICL) در جمعیت مسن که عمدتاً به دلیل کاهش سلولهای بتای پانکراس است، ممکن است یکی از دلایل مستقیم دیابت مرتبط با سن باشد.
محققان دانشگاه متروپولیتن توکیو از دست دادن سلول های جزایر پانکراس را در افرادی که هیچ مشکل قبلی لوزالمعده نداشتند، مورد مطالعه قرار دادند. آنها روندهای کلیدی را در انواع سلول های از دست رفته به دلیل از دست دادن سلول های جزایر در گروه های سنی و جنس های مختلف شناسایی کرده و دریافتند که از دست دادن سلول جزایر پانکراس در جمعیت مسن عمدتاً به دلیل از دست دادن سلول های بتا تولید کننده انسولین است. این ممکن است علت دیابت مرتبط با افزایش سن باشد و به ابداع درمان های پیشگیرانه ی جدید کمک کند.
لوزالمعده بخش فوق العاده مهمی از سیستم گوارش انسان است، به ویژه برای تنظیم سطح قند خون با ترشح هورمون انسولین. در حالی که هر قسمت از لوزالمعده حیاتی است، همه قسمت ها عملکرد یکسانی ندارند. نگاهی دقیق‌تر، ساختار داخلی جالبی را نشان می‌دهد، جزایر پانکراس- سلول‌هایی که پس از کاشفشان به نام جزایر لانگرهانس شناخته می‌شوند- و حاوی سلولهای تولیدکننده هورمون (غدد درون ریز) هستند، بخش کوچکی از تمام سلول های پانکراس را تشکیل می دهند( تقریباً 1درصد)، اما هر گونه تغییری در مورفولوژی یا وضعیت آنها، محرک بالقوه ای برای بروز مشکلات سلامت است.
تیمی به رهبری پروفسورShuang-Qin Yi از دانشگاه متروپولیتن توکیو در حین بررسی چگونگی از بین رفتن سلول جزایر پانکراس(ICL)، حفره هایی را در مناطقی از جزایر در زیر میکروسکوپ مشاهده کردند. چنین جزایری می توانند با سلولهای سالم یا ضایعات احاطه شوند، محققان می خواستند بدانند که هر یک از این دو وضعیت بر سلامت یک فرد چه تاثیری دارد.
این امر باعث شد که محققان بررسی کاملی از بخش‌های مختلف پانکراس از جسد افرادی که قبل از مرگ به بیماری پانکراس مبتلا نبودند- جسد افراد 65 تا 104 ساله- انجام دهند. از دست دادن سلولهای جزایر در جمعیت‌های سالم چیزی است که به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته است. میزان از دست دادن سلول در هر نمونه با مشاهده برش های رنگ آمیزی شده از لوزالمعده در زیر میکروسکوپ و تجزیه و تحلیل تصاویر مشخص شد. محققان بر روند تغییرات بر اساس سن و جنس تمرکز کردند و نوع سلول های باقی مانده در لوزالمعده را بررسی نمودند که چهار نوع سلول با فراوانی بیشتر شامل: آلفا، بتا، دلتا وPP (تولید کننده پلی پپتید پانکراس) را پوشش می داد. محققان توجه بیشتری به تعداد سلول های بتا که مسئول تولید انسولین هستند، کردند. در حالی که هیچ روند قابل توجهی در سایر انواع سلول ها مشاهده نشد، مشخص گردید که نسبت سلول های بتا در پانکراس در طی پدیده ی از دست دادن سلول های جزایر پانکراس به طور قابل توجهی کاهش می یابد. در نتیجه پدیده ی از دست دادن سلول های جزایر پانکراسدر افراد مسن تا حد زیادی به دلیل از دست دادن سلول های بتا در جزایر است. این پدیده همچنین با ضایعات میکروسکوپی در پانکراس که به عنوان نئوپلازی های داخل اپیتلیال پانکراس (PanIN) شناخته می شوند، مرتبط بودند، در حالی که به نظر می رسید از دست دادن شدید سلول های جزایر پانکراس در سنین بالاتر(بالاتر از 80 سال) کمتر است.
با کمال تعجب مشخص شد که زنان بیشتر در معرض از دست دادن شدید سلول های جزایر پانکراس هستند. یافته‌های این تیم با داده‌های بنیاد بین‌المللی دیابت ارائه شده در سال 2021 مطابقت دارد که نشان می‌داد زنان بالای 70 سال بیشتر از مردان به دیابت مبتلا هستند، در حالی که این روند برای افراد زیر 70 سال معکوس بود. به نظر می رسد این یافته ها همچنین نشان می دهد که پدیده از دست دادن سلول های جزایر ممکن است یک محرک کلیدی دیابت ناشی از پیری باشد. این باعث می شود مداخلاتی که به طور خاص از کاهش تعداد سلول های بتا در سالمندان جلوگیری می کنند یا روند آن را آهسته می کنند، به یک مسیر بالقوه موثر برای درمان های پیشگیرانه تبدیل می شود.
منبع:
https://medicaldialogues.in/gastroenterology/news/pancreatic-islet-cell-loss-in-elderly-may-lead-to-age-related-diabetes-123019